هر آنچه از سرطان باید بدانید

به گزارش گروه سرطان، سرطان نیوز، دکتر پوریا عادلی متخصص رادیوانکولوژی در وبینار آشنایی با سرطان از غربالگری تا درمان در خصوص سرطان گفت: به طور عادی در بدن انسان سلول‌هایی در ارگان‌های مختلف وجود دارد که رشد می‌کنند و تکثیر می‌شوند و عده‌ای از سلول‌ها می‌میرند و سلول‌های دیگر جای آن‌ها را می‌گیرند؛ در سرطان اتفاقی که می‌افتد این است که یک رده سلولی به علت یکسری جهش‌ها و تغییرات ژنتیکی نامیرا می‌شود و سیر مرگ را طی نمی‌کند و وارد سیر رشد و تکثیر می‌شود و جای سلول‌های سالم را می‌گیرد و بعد از مدتی در کارکرد سلول‌های سالم بدن اختلال ایجاد می‌کند.

متاستاز چیست؟

او افزود: وقتی سلولی تکثیر پیدا کرد ممکن است حرکت کند و به ارگان‌های دیگر برود؛ به طور مثال یک توده غیرطبیعی در روده ممکن است به کبد و ریه برود که به آن متاستاز می‌گویند.

دکتر پوریا عادلی بیان کرد: سرطان‌ها پایه ژنتیکی دارند، ولی همیشه یک عامل سبب تحریک سلول‌ها و تبدیل آن‌ها به سرطان می‌شود و در سرطان به جای علت به ریسک فاکتور تعبیر می‌شود چراکه در سرطان علت‌ها دقیقا مشخص نیستند و از آن‌ها با عنوان ریسک فاکتور یاد می‌شود که خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند مثل غیر فعال بودن از نظر بدنی، عدم تحرک و افزایش وزن ناشی از آن، تغذیه و رژیم غذایی پرچرب و پر پروتئین و رژیم غذایی غربی و فست فودها، سیگار و دخانیات، خواب نامنظم و استرس‌های روانی، انواع ویروس‌ها و ....

متخصص رادیوانکولوژی ادامه داد: ارگان‌های مختلف می‌توانند مبتلا به کنسر یا سرطان شوند و سرطان بیماری واحدی نیست و سرطان‌های مختلف داریم که سر و گردن، تیروئید، برست، خون، سیستم ادراری، سیستم تناسلی، پوست، استخوان ها، سیستم گوارشی، سیستم کبد و کیسه صفرا و ریه می‌توانند مبتلا به سرطان شوند و یک عضو هم می‌تواند به سرطان‌های مختلف مبتلا شود.

او اظهار کرد: سرطان یک بیماری نیست که یک درمان داشته باشد و جمله درمان سرطان کشف شد یک جمله مضحک است.

شیوع سرطان در جهان

دکتر پوریا عادلی در خصوص شیوع سرطان در جهان تصریح کرد: شیوع سرطان در خانم‌ها و آقایان متفاوت است و در خانم‌ها بیشترین سرطان‌هایی که شیوع دارد سرطان‌های برست یا پستان، سرویکس یا دهانه رحم، لانگ یا ریه، تیروئید و کولورکتال یا روده است و در آقایان سرطان ریه، معده، پروستات، کبد و روده شیوع بالایی دارد.

متخصص رادیوانکولوژی عنوان کرد: سرطان‌های برست، کولورکتال و لانگ مرگ و میر بالایی در خانم‌ها دارند و در آقایان هم سرطان‌های ریه، معده، کبد، روده و پروستات مرگ و میر بیشتری دارند.

او گفت: در ایران نیز سرطان معده، پستان، روده، ریه، پروستات، مثانه، خون، مری، سیستم عصبی و کبد از شیوع بالایی برخوردارند.

دکتر پوریا عادلی افزود: از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ شیوع سرطان رو به افزایش بوده و از ۱۰۷ به ۱۴۱ در ۱۰۰ هزار نفر رسیده است.

شیوع سرطان در ایران

متخصص رادیوانکولوژی بیان کرد: ایران از نظر شیوع سرطان در حد میانی قرار دارد، اما ترند آن رو به افزایش است و سرطان بیماری کشور‌های پیشرفته است و در کشور‌های در حال توسعه کمتر دیده می‌شود.

او اظهار کرد: علت افزایش شیوع سرطان در ایران و جهان این است که بیماری این دهه و دهه‌های آتی ما سرطان است و این که بتوانیم سرطان‌ها را به موقع و زود تشخیص دهیم اهمیت دارد.

غربالگری سرطان

دکتر پوریا عادلی در خصوص غربالگری سرطان تصریح کرد: غربالگری سرطان بدین معناست که سرطان را در افرادی که هیچ علامتی ندارند و مبتلا به سرطان هستند تشخیص دهیم و این غربالگری برای سرطان‌های شایع انجام می‌شود و همچنین سرطان‌هایی که روش‌های تشخیصی سریع برای آن‌ها وجود دارد و همچنین سرطان‌هایی که تشخیص زودرس آن‌ها با تشخیص دیرهنگام فرق داشته باشد.

متخصص رادیوانکولوژی ادامه داد: طول عمر ۵ ساله یعنی چند درصد بیمارانی که درمان می‌شوند بعد از ۵ سال زنده هستند که در سرطان ریه اگر در مراحل اولیه تشخیص دهیم و بیمار درمان شود از ۱۰ بیمار ۶ نفر بعد از ۵ سال زنده هستند و اگر زود تشخیص ندهیم برخلاف هزینه‌ها و درمان از هر ۱۰ بیمار یک نفر زنده می‌ماند و در سرطان روده نیز در صورت تشخیص زودهنگام از هر ۱۰ بیمار ۹ نفر بعد از ۵ سال زنده می‌مانند، ولی با تشخیص دیرهنگام یک نفر زنده می‌ماند، در سرطان سینه در تشخیص زودهنگام همه بعد از ۵ سال زنده می‌مانند، اما در دیرهنگام تنها ۳ نفر زنده می‌مانند و این نشاندهنده این است که تشخیص به موقع چه اهمیتی دارد.

او عنوان کرد: در تمام دنیا فقط برای سرطان‌های پستان در خانم ها، کبد در بیماران هپاتیت مثبت، روده، پروستات، ریه و سرویکس غربالگری مهم است.

دکتر پوریا عادلی افزود: در سن زیر ۴۰ سال تنها غربالگری سرطان دهانه رحم یا سرویکس توصیه می‌شود، در سن ۴۰ تا ۴۹ سال غربالگری سرطان دهانه رحم، پستان، روده و پروستات توصیه می‌شود، در سن بالای ۵۰ سال غربالگری سرطان دهانه رحم، پستان، پروستات، روده و ریه در کسانی که دخانیات مصرف می‌کنند توصیه می‌شود.

متخصص رادیوانکولوژی گفت: در سرطان پستان غربالگری با ماموگرافی انجام می‌شود و ام آر آی جایی ندارد و بهترین سن ۴۰ سالگی است و توصیه می‌شود هر یک سال انجام شود؛ در سرطان دهانه رحم که بر اثر یک ویروس به نام hpv ایجاد می‌شود (هر کس به این ویروس مبتلا شد لزوما به سرطان مبتلا نمی‌شود، لزوما با رابطه جنسی منتقل نمی‌شود، واکسن لزوما سبب مبتلا نشدن به سرطان نمی‌شود) غربالگری با پاپ اسمیر صورت می‌گیرد.

او بیان کرد: در سرطان پروستات آزمایش psa برای غربالگری استفاده می‌شود که برای آقایان بالای ۵۰ سال توصیه می‌شود، اما افزایش psa لزوما به معنای سرطان نیست و ممکن از عفونت ادراری و دوچرخه سواری و ... سبب آن شوند.

دکتر پوریا عادلی عنوان کرد: در خصوص سرطان روده به خانم‌ها و آقایان توصیه می‌کنم حتما در سن بالای ۴۵ سال حتما برای کولونوسکوپی مراجعه کنند.

روش های درمان سرطان

متخصص رادیوانکولوژی اظهار کرد: درمان سرطان شامل جراحی، شیمی درمانی، رادیوتراپی، تارگت تراپی، ایمونوتراپی، هورمون تراپی و پیوند مغز استخوان می‌شود.

او تصریح کرد: درمان‌های سرطان شامل درمان‌های لوکال که سرطان را در جایی که هست تحت کنترل قرار می‌دهند که جراحی و رادیوتراپی از این دسته اند و درمان‌های سیستمیک که باعث می‌شوند سرطان از جایی که هست به جای دیگر گسترش پیدا نکنند و هورمون درمانی، شیمی درمانی، درمان‌های ایمنی و تارگت تراپی از این دسته هستند.

دکتر پوریا عادلی ادامه داد: همانطور که ژنتیک انسان‌ها متفاوت است ژنتیک تومور‌های افراد نیز متفاوت است و نمی‌شود یک درمان را برای انواع یک تومور تجویز کرد بلکه با مشخص کردن ژنتیک بیماران برای آن‌ها درمان اختصاصی تجویز می‌شود و به آن پزشکی شخصی سازی شده گفته می‌شود.

متخصص رادیوانکولوژی گفت: ایمنی درمانی می‌تواند نوعی درمان دارویی باشد که در آن سیستم ایمنی در مقابل سرطان‌ها فعال می‌کنیم، اما ایمنی درمانی را برای همه سرطان‌ها نمی‌شود استفاده کرد؛ رادیوتراپی یا پرتودرمانی از موثرترین روش‌های درمانی است که در ترکیب با جراحی و شیمی درمانی یا به تنهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد و انواع داخلی و خارجی دارد.

او افزود: چند باور باید اصلاح شود اول این که هر کس سرطان بگیرد می‌میرد این درست نیست و بیش از ۴۰ درصد سرطان‌ها کاملا قابل بهبود هستند، دوم این که درمان سرطان آمد این نیز درست نیست و سرطان انواع مختلفی دارد و درمان‌های متفاوتی نیز دارد.

این متخصص رادیوانکولوژی با تاکید بر پیش رو بودن انتخابات ریاست جمهوری به توجه رای دهندگان به برنامه‌های کاندیدا در حوزه سلامت به ویژه پیشگیری و درمان سرطان تاکید کرد و گفت با توجه به شیوع بالا و روزافزون سرطان در کشور ما لازم است که کاندیدا‌ها توجه خاصی به این حوزه داشته باشند و به این مقوله به عنوان یک الویت ملی نگریسته شود چرا که ابتلا به سرطان به جز عوارض جسمی برای بیمار با عوارض اقتصادی و اجتماعی برای خانواده همراه است.